Aks Nedir?

Aks Nedir? Araçların içerisinde pek çoğunu bilmediğimiz pek çok parça bulunmaktadır. Her bir parçanın farklı görevleri bulunmaktadır. Bunlardan birisi de akslardır. Önem sırasına göre olmazsa olmaz diyebileceğimiz çoğu parçanın önünde yer alan akslar aracın yolda ilerlemesini sağlayan parçalardan birisidir.

Aks Nedir?

Motordan çıkan milin dönme hareketlerini önden çekişli araçlarda ön, arkadan çekişli araçlarda ise arka tekerleklere eşit oranda ileterek aracın hareket etmesini ve ilerlemesini sağlayan aktarma organlarının parçasından birine aks adı verilmektedir. Aynı zamanda halk arasında dingil adı ile anılan akslar motorlu araçlarda diferansiyel sisteminden çıkan dönme hareketini tekerleklere ileten çelik mil olmaktadır. Diğer bir ifade ile motorun gücünü ve torkunu tekerleğe aktaran parçalar akslar olmaktadır.

Akslar bunu yaparken yolcularda dahil olmak üzere tüm yükü üstlenmektedir. Araç hızlandığında, virajlara girdiğinde veya virajlardan çıkarken frene basıldığında güvenliği ve konforu sağlayan parçalardan da birisi olmaktadır.

Araçlarda diferansiyelde sol ve sağ tarafta iki tane aksbulunmaktadır. Keçe, rulman ve körükler aksları oluşturan temel aksamlar olmaktadır. Rulmanlar aksların merkezlenmesini sağlamakta ve aksların kovanında yer almaktadır. Keçeler kovana monte edildikten sonra aksın kovanı ve mili arasındaki yağın sızmasını da engellemektedir.

Aks Çeşitleri Nelerdir?

Akslar araçların önden veya arkadan çekişli olmasına göre değişmektedir. Önden çekişli araçlarda sağ ve sol yanlarda bulunan aksların boyları ve bağlantı biçimleri farklı olmaktadır. Arkadan çekişlilerde ise aksların boyları birbirine eşittir. Akslar kullanılacağı aracın sınıfına göre farklı özelliklere sahiptir. Aks çeşitleri şunlardır:

- Yarım Serbest Akslar: otomobillerde, kamyonetlerde ve bazı otomobillerde kullanılan bir çeşittir. Araçlarda oldukça sık görülen modellerden birisidir.

- Tam Serbest Yüzücü Akslar: Tam serbest yüzücü akslar diferansiyelden gelen dönüş hareketini tekerleğe iletmektedir. Yükle ilgili işler ise tekerlek göbeği tarafından yapılmaktadır.

- Üç Çeyrek Serbest Akslar: Uç kısmı konik olan bu çeşit tekerleğe cıvatalı olarak kullanılır.

Aks Arızası Nasıl Oluşur?

Aksların arızalanması önemli ve tehlikeli bir durumdur. Akslar aracın tüm yükünü taşıyan ve güvenliği sağlayan önemli parçalardan birisidir. Akslarda oluşabilecek arıza çeşitleri şunlardır:

- Rulman bozulması aksların arasında görülen en sık arızalanma sebebidir. Dışarıdan alınan darbeler sonucunda oluşmaktadır.

- Her aracın yük taşıma kapasitesi farklı olabilir. Buna dikkate alarak yükleme yapılmalıdır. Aksi halde aşırı yük aksların arızalanmasına neden olabilir.

- Akslarda karşılaşılan diğer bir sorun keçenin deforme olmasıdır. Yağ kaçaklarına sebep olabileceği için frenlerin düzgün çalışmamasına neden olabilmektedir.

- Aksların hizasına darbe yapabilecek taş veya odun gibi cisimlere vurmaktan kaçınmak gerekir. Bunlarda arızalanmalara neden olmaktadır.